Society of Arts and Sciences in Toruń

(EN) The Scientific Society in Toruń is one of the oldest Polish scientific associations. It was founded in 1875 on the initiative of Zygmunt Działowski, who, when Poland was under partition, sought to create a Polish social and scientific organization. The main objective of TNT was to conduct historical research, especially regarding Gdańsk Pomerania. It was closely related to the desire to shape the national consciousness of Poles by opposing the one-sided opinions of German science. Initially, the Society had 136 members (1880). Its activities were carried out in three faculties: History and Archaeology, Theology and Medicine and Natural Sciences. Already in 1876, a small museum was established with mainly archaeological collections and the beginnings of a book collection.
In 1881, the construction of the Society’s seat at ul. Wysoka in Toruń, which was conducted under the auspices of the joint-stock company “Muzeum”. In this building, from 1882, museum collections were exhibited, a collection of books was collected, meetings of members of the Society were held, as well as lectures and meetings of Poles from Toruń and the surrounding area. For some time, the building housed a restaurant and a hotel. The Society’s collections laid the foundations for the collections of two separate institutions operating to this day: the District Museum in Toruń and the Provincial Public Library – the Copernicus Library. Today, TNT focuses primarily on conducting scientific research and popularizing its results – e.g. by publishing scientific and popularizing works and organizing lectures, conferences and debates. Most of the events take place inside the so-called Column Hall.

Text courtesy of Alicja Grabowska-Lysenko

(PL) Towarzystwo Naukowe w Toruniu jest jednym z najstarszych polskich stowarzyszeń naukowych. Założone zostało w 1875 r. z inicjatywy Zygmunta Działowskiego, który w okresie, gdy Polska znajdowała się pod zaborami, dążył do utworzenia polskiej organizacji społeczno-naukowej. Głównym celem TNT było prowadzenie badań historycznych, zwłaszcza dotyczących Pomorza Gdańskiego. Związane to było ściśle z dążnością do kształtowania świadomości narodowej Polaków, przez przeciwstawianie się jednostronnym opiniom nauki niemieckiej. Towarzystwo skupiało początkowo 136 członków (1880). Jego działalność prowadzona była w trzech wydziałach: Historyczno- Archeologicznym, Teologicznym oraz Lekarsko-Przyrodniczym. Już w 1876 r. powstało małe Muzeum ze zbiorami głównie archeologicznymi oraz zalążki księgozbioru.
W 1881 r. rozpoczęto budowę siedziby Towarzystwa przy ul. Wysokiej w Toruniu, którą prowadzono pod egidą spółki akcyjnej “Muzeum”. W gmachu tym od 1882 r. eksponowane były zbiory muzealne, gromadzono księgozbiór, odbywały się posiedzenia członków Towarzystwa, a także odczyty i spotkania Polaków z Torunia i okolic. Przez pewien okres w budynku istniały restauracja i hotel. Zbiory Towarzystwa stworzyły podwaliny pod kolekcje dwóch działających do dziś odrębnych instytucji: Muzeum Okręgowego w Toruniu oraz Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej. Dziś TNT skupia się przede wszystkim na prowadzeniu badań naukowych oraz popularyzacji ich wyników – m.in. poprzez wydawanie prac naukowych i popularyzatorskich oraz organizację odczytów, wykładów, konferencji i debat. Większość wydarzeń odbywa się we wnętrzach tzw. Sali Kolumnowej.

Tekst dzięki uprzejmości Alicji Grabowskiej-Lysenko

Leave a Reply